چگونه با حذف ذوبی‌ها حسرت فوتبال ایران 27 ساله شد
چه خیال‌های عبثی

وصال روحانی

حذف ذوب‌آهن به دست الاتحاد عربستان در یک‌هشتم نهایی لیگ فوتبال قهرمانان آسیا از دو منظر قابل بررسی است.
وجه اصلی و شخصی این رویداد کاستی‌های ذوب‌آهن برای این رویارویی خاص بود که سبب شد این تیم اصفهانی بر‌خلاف آنچه خود می‌پنداشت، نتواند یک هماورد توأم با توفیق با رقیب پرمهره‌تر و تجهیز‌ شده عربستانی‌اش داشته باشد. درست است که الاتحاد نیز کمتر نشانی از تیمی داشت که در دهه 2000 در دو نوبت قهرمان آسیا شد و خط دفاعی‌اش همانقدر پرخلل عمل کرد که مدافعان ذوب‌آهن عمل کردند اما باز در قیاس با تیم اصفهانی انسجام بالنسبه بیشتری داشت و قدری محکم‌تر و پردوام‌تر از ذوبی‌ها عمل کرد و می‌دانست که چه می‌خواهد و چه باید بکند.
 
تبعات کوچ مظاهری
اینکه ذوبی‌ها چگونه وارد این دوئل شدند و چگونه با دو دیدار خود با الاتحاد برخورد کردند و چه اندیشه‌ای برای این رویارویی‌ها داشتند، مسأله‌ای است که باید علیرضا منصوریان آن را توضیح بدهد.
وی معتقد بود به رغم کوچ رشید مظاهری به تبریز و تراکتوری شدن وی سفید و سبزهای اصفهانی نیازی به جست‌و‌جو برای یافتن یک سنگربان قوی و نامدار از قماش وی ندارند زیرا محمدباقر صادقی جوابگو است اما حوادث هر دو دیدار رفت و برگشت و بخصوص گل دوم الاتحاد در دیدار برگشت که کمر ذوبی‌ها و روحیه آنها را شکست، چیزی خلاف این را نشان داد. در مقطعی که یاران حدادی‌فر در سایه یک گل به خودی برتری صفر-1 اولیه الاتحاد را به تساوی 1-1 تبدیل کرده و امیدهایی برای جبران شکست دیدار رفت یافته بودند، صادقی با ارتکاب بدترین اشتباه ممکن و با سایه‌زنی توپ کاملاً بی‌دردسری که به سمت وی پاس داده شده بود، بدترین گل ممکن را خورد و با خودزنی وی کل تیم ذوب‌آهن از هم پاشید و هرچند در دقایق بعدی دو گل دیگر زد اما دفاعش چنان آشفته و سایر بازیکنانش چنان بی‌روحیه شده بودند که روی هر توپ ارسالی دیگر الاتحادی‌ها به لرزش می‌افتادند و راه زدن دو گل نه چندان سخت دیگر را به روی حریف سعودی‌شان باز گذاشتند. به واقع در یک جمع‌بندی آسان و صریح باید متذکر شد نه ادوات و تجهیزات و نه نوع تدارک ذوبی‌ها برای غلبه بر الاتحاد در تضاد با ادعاهای علی منصور و برخی شاگردانش و همچنین سعید آذری اصلاً کافی نبود و به قول همان ضرب‌المثل قدیمی ایرانی «از ماست که بر ماست».
 
در مسیر بهانه‌جویی
دیدگاه دوم نسبت به حذف ذوب‌آهن که سبب کنار رفتن تک ‌نماینده باقی‌مانده ایران از جام باشگاه‌های آسیای 2019 شد این است که فوتبال ایران و نظام‌های حمایت‌کننده آن و کل جامعه فوتبال کشور هنوز مهیا و صاحب صلاحیت لازم برای غلبه بر رقبای آماده‌تر غرب آسیایی (و همینطور شرق این قاره) و فتح لیگ قهرمانان آسیا نیست و همچنان به بهانه‌جویی و نقل دلایل غیر‌واقعی در این خصوص مشغول است. سال‌ها است که باشگاه‌های ایرانی نه خود صرافت و تدبیر جمع‌آوری برترین نیروها و انجام کارهای استراتژیک لازم را برای فتح جام باشگاه‌های آسیا دارند و نه به نهادها و افرادی روی می‌آورند که این اطلاعات را به آنها ارزانی دارند.
فدراسیون فوتبال ایران البته وظایفی مستقیم درباره تیم‌های باشگاهی کشورمان ندارد و برد یا ناکامی این تیم‌ها در جام باشگاه‌های آسیا محصول عملکرد خود باشگاه‌ها است و فدراسیون به‌عنوان یک حامی و همراهی‌کننده شاید در زمینه‌های اجرایی و جور کردن شرایط شرکت باشگاه‌ها در لیگ قهرمانان آسیا شریک و ناظر باشد اما از جایی که بحث حضور در مسابقه‌ها و مسائل تاکتیکی و تکنیکی مرتبط با آن و سایر نکات فنی و عملی و ملاحظات ورزشی به میان می‌آید، این باشگاه‌ها هستند که باید فعال و زرنگ و باهوش ظاهر شوند و هم نقل و انتقال‌هایی مناسب برای فتح جام داشته باشند و هم در چند و چون همه کارهای مرتبط با این حضور دقیق شوند و آنچنان مهیا شوند که لازمه کسب موفقیت در بزرگترین جام باشگاهی قاره است و فکر نکنند هرچه هر هفته در لیگ داخلی ارائه می‌دهند، برای کسب نتیجه در لیگ آسیایی هم مؤثر و کافی است.
علیرضا منصوریان پس از احیای «ذوب‌آهن تقریباً مرده» در نیم‌فصل دوم لیگ هجدهم به اشتباه گمان برد که ابزار و ادواتی کافی برای ادامه راهش در جام باشگاه‌های آسیا دارد و چون تنها تیمی بود که از مرحله گروهی بدون شکست صعود کرد، پس در حذفی‌ها هم کم نمی‌آورد. این در حالی بود که ذوب در ازای کوچ امثال حسینی، حسن‌زاده، اوساگونا، ناری و البته مظاهری، خریدهایی فراتر از بهزادی، مشایخ، حقدوست، بووی باکر و کریستانوس نداشت و شش گل خورده در دو بازی مقابل الاتحاد ثابت کرد با این خط دفاعی لرزان و دروازه لرزان‌تر در لیگ داخلی هم نمی‌توان آرزو پروری کرد.
 
اتاق‌های فکری که وجود ندارد
اینگونه امیال و خیال‌پردازی‌های عبث موقعی مهار و برنامه‌های منطقی جانشین آن می‌شود که فوتبال ایران اتاق‌های فکری داشته باشند به موازات وسعت استعدادهای پرورش‌نیافته‌اش و از قدرت برنامه‌ریزی‌ای بهره گیرد که نه فقط گستره یک کشور بلکه مرزهای خارجی را هم درنوردد. در غیاب این نیازها 27 سال است که فوتبال ایران در جام باشگاه‌های آسیا قهرمان نشده و آخرین قهرمانی‌مان که با همت «پاس فیروز کریمی» در سال 1992 به دست آمد، هر سال آنقدر از ما دورتر می‌شود که گاه به نظر می‌رسد یک رؤیا و خواب خوش بوده و واقعاً تحقق نیافته است و بدتر از همه اینکه پس از تار‌ و ‌مار شدن در هر دوره بدون هیچ تغییر استراتژیک در برنامه‌های‌مان همچنان برای دوره‌های بعدی آرزو پروری‌های محال می‌کنیم.

 

ذوق‌ رسانه‌های عربستانی
به خاطر برد ذوب آهن

ذوب‌آهن در دیدار مقابل الاتحاد عربستان نتوانست باخت 2 بر یک بازی رفت را در بازی برگشت مرحله یک هشتم نهایی جام حذفی جبران کند.
تیم علیرضا منصوریان در این بازی 4 بر 3 باخت تا در مجموع 6 بر 4 تسلیم حریف شده باشد. در این بازی روماریو، بازیکن برزیلی الاتحاد تلاش زیادی کرد تا به کسب نتیجه تیمش کمک کند.
 این اتفاق در حالی رخ داد که سبزپوشان فوتبال ایران می‌توانستند نیمه اول را بدون گل خورده ترک کنند و با تساوی بدون گل به رختکن بروند اما غفلت مدافعان و هوشیاری امیلیانو وکیو مهاجم آرژانتینی نماینده سعودی برای علیرضا منصوریان و تیمش گران تمام شد.
در نخستین دقیقه از وقت‌های تلف شده دو دقیقه‌ای بازی پاس در عمق کارلوس ویلانوئوا از سمت چپ زمین به محوطه جریمه ذوب‌آهن را امیلیانو وکیو بدون مکث و با شوت زمینی پای چپ زد تا توپ دور از دستان صادقی تبدیل به گل اول الاتحاد شود.
به این ترتیب ذوب‌آهن با وجود تلاش بسیار زیاد ستاره‌های خارجی الاتحاد توانست در این بازی سه گل به این تیم بزند و با بدشانسی بازی را با شکست به پایان برد.
اما عربستانی‌ها و بخصوص رسانه‌های عربستانی به خاطر این برد شانسی و صعود میلیمتری ذوق‌مرگ شدند و همین مساله باعث شد تا روزنامه الریاضیه‌ اقدام به چاپ تصویری از روماریو کرده و از تیتر بحث‌انگیز «ببر آسیایی تیم ایران را تکه تکه کرد» استفاده کند.
 روماریو ریکاردو داسیلوا 2 گل از 4 گل تیمش را وارد دروازه تیم ذوب‌آهن کرد و امیلیانو وکیو مهاجم آرژانتینی هم با گلزنی نمایش خوبی داشت.

 

بهناز میر مطهریان

بازیکنان به صف می‌شوند در هیأت فوتبال استان‌های خود و در حالی که دفتر بزرگی را مقابل‌شان دارند، با انگشت‌های جوهری که رو به دوربین‌ گرفته‌اند، عکس می‌گیرند. امضا می‌کنند و تمام. این عکس مهر پایانی است بر انتقال بازیکنی که پیش از آن انتقالش با امضای قراردادی در دفتر باشگاهش قطعی شده. هواداران هم عادت کرده‌اند تا وقتی که این عکس‌های تکراری با انگشت‌های جوهری را ندیده‌اند خیال‌شان بابت انتقال بازیکن راحت نباشد.
این پروسه اما چقدر ضروری است؟ چقدر قانونی است؟ از بیست سال پیش تا کنون که این عکس‌ها مرسوم بوده، چه چیزهایی در فوتبال تغییر کرده و ما همچنان اصرار داریم بازیکنان‌مان قرادادهای‌شان را در هیأت‌های فوتبال استان خود ثبت کنند؟ اتفاقی که برای باشگاه‌ها دردسرهای خاص خود را دارد و برای خارجی‌ها به اندازه‌ای خنده‌دار است که بعضی از آنها را بابت عکس انداختن در هیأت‌های فوتبال و ثبت قرارداد اینچنینی به خنده می‌اندازد.
آخرین کسی که خنده‌دار بودن این ماجرا را به روی‌مان آورد، جان‌ توشاک بود. سرمربی پیشین تراکتورسازی بعد از ثبت قراردادش در هیأت فوتبال گفت: «من را به هیأت فوتبال بردند که در دفتر بزرگی انگشت بزنم. متوجه نبودم که بیهوده‌ترین کار دوران فوتبالم را انجام می‌دهم. به من گفتند انگشت جوهری‌ات را نشان بده تا عکس بگیریم.»
آنچه در فوتبال حرفه‌ای جهان مرسوم است، این است که باشگاه‌ها بعد از به ثبت رسیدن طبق قانون تجارت، باید دارای استقلال کامل باشند و ماجرای ثبت قرارداد در هیأت‌های فوتبال به زمانی برمی‌گردد که هیچ‌یک از باشگاه‌های ما به ثبت نرسیده بودند. با این حال اما مثل اساسنامه فدراسیون‌مان که 19 سال است بدون تغییر و به روزرسانی مانده، رسوم فوتبالی‌مان هم هرگز به روز نشده است.
باشگاه‌ها ملزم هستند مطابق قرار 19 سال پیش، برای ثبت قراردادهای خود به هیأت‌های فوتبال بروند. کاری بیهوده که هیچ‌کس حاضر نیست برای برچیده شدنش فکری کند.
هوشنگ نصیرزاده در وصف بیهودگی پروسه ثبت قراردادها در هیأت‌های فوتبال می‌گوید: «در سفری که با تعدادی از مدیران فوتبالی به ایتالیا داشتیم و اتفاقاً بسیاری از مدیران فدراسیون فوتبال هم حضور داشتند، این موضوع مطرح شد. رئیس فدراسیون فوتبال ایتالیا درباره وظایف هیأت‌های فوتبال صحبت کرد. یکی از مسائلی که امروز در فوتبال ما وجود دارد، الزام بازیکنان به ثبت قراردادهای‌شان در هیأت فوتبال است که این از بیهوده‌ترین مواردی است که در فوتبال وجود دارد. کاری که دیگر در فوتبال روز دنیا مرسوم نیست. این اقدام برای زمانی بود که باشگاه‌ها طبق قانون تجارت به ثبت نمی‌رسیدند و هیأت‌ها به نمایندگی از سازمان ورزش، باشگاه‌ها را اداره می‌کردند.»
آیا این موضوع تا کنون در هیأت رئیسه سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال مطرح شده است؟ موضع مسئولان فوتبال درباره برچیده شدن این رسم چیست؟ نصیرزاده به عنوان نماینده باشگاه‌ها در هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال در این رابطه می‌گوید: «این موضوع را در هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال مطرح کردم و گفتم که این موضوع مربوط به 20 سال پیش است و باید حذف شود. هیأت‌ها به نمایندگی از فدراسیون فوتبال مسئولیت داشتند که صحت مدارک را بررسی کنند. از نکات بدتر اینکه هیأت‌ها حتی قراردادها را هم امضا می‌کردند که چند سالی است باشگاه‌ها از امضای هیأت‌ها رها شده‌اند اما همچنان بازیکنان باید دفاتر بزرگ هیأت‌های فوتبال را امضا کنند و انگشت بزنند. در حالی که این کار در مقابل اصل قرارداد فاقد اعتبار است.»
سازمان در شرایطی هزینه سفر بسیاری از مدیرانش به ایتالیا را پرداخت کرده که هیچ دستاوردی از این سفر تا کنون در بدنه سازمان لیگ دیده نشده است. نصیرزاده یکی از افرادی است که در این سفر حضور داشته و می‌گوید: «فوتبال پدیده‌ای غربی است و اداره تشکیلات آن هم کاملاً غربی است. ما هم باید هر آنچه در سفرها آموزش می‌بینیم را در کشور پیاده کنیم و نمی‌توانیم بر اساس داشته‌های قدیمی رفتارهای قدیمی داشته باشیم. فوتبال را هم در باشگاه‌ها اداره کنیم و هم در هیأت‌ها. باید مشخص شود که فوتبالیست کجا عضو است؟»
صحبت اما تنها بر سر بیهودگی این کار است. ثبت قرارداد در هیأت‌ها معایبی هم برای باشگاه‌ها داشته و در بسیاری مواقع باشگاه‌ها را با دردسرهای زیادی مواجه کرده است. افشای قرارداد بازیکنان یکی از ساده‌ترین دردسرهایی است که این پروسه از دید باشگاه‌ها می‌تواند به دنبال داشته باشد. آنها معتقدند که افشای ارقام قرارداد بازیکنان تراکتورسازی در فصل گذشته و بازیکنان استقلال در این فصل به خاطر همین است که باید قراردادهای‌شان را در چند جا ثبت کنند.
گذشته از این موضوع بسیار دیده شده که بازیکنان بعد از ثبت قرارداد خود در باشگاه، وقتی باید به هیأت فوتبال بروند ناگهان رقم قرارداد را بالاتر می‌برند یا مدت زمان را کمتر می‌کنند. پای درد دل مدیران باشگاه‌ها که بنشینید، خواهید دید که همین حضور در هیأت فوتبال در بسیاری مواقع آنها را با چه دردسرهایی مواجه کرده است. بازیکن می‌گوید تا مبلغی به قراردادم اضافه نشود برای ثبت قرارداد به هیأت فوتبال نمی‌آیم!
آنچه بزرگترین مانع بر سر راه برچیده شدن این رسم است، برمی‌گردد به ناهماهنگی فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ! هوشنگ نصیرزاده می‌گوید به عنوان نماینده باشگاه‌ها در هیأت رئیسه سازمان لیگ بارها خواستم با شیعی که نماینده باشگاه‌ها در هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال است، صحبت کنم اما یک سال است با او تماس می‌گیرم و پاسخم را نمی‌دهد.
تغییر در این رسم منسوخ شده، نیاز به هماهنگی بین فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ برای اتخاذ تصمیمی واحد دارد اما معلوم نیست چه زمانی این هماهنگی به وجود بیاید و چه زمانی موفق شویم تشکیلات کهنه فوتبال‌مان را به روز کنیم؟!

معضل خروج از استان پابرجاست
در حالی که صدور آی‌تی‌سی در تمام دنیا رایگان است اما بازیکنان و مربیان لیگ ایران مجبورند برای انتقال از یک استان به استان دیگر، هزینه‌ای بین 8 تا 12 میلیون تومان به عنوان هزینه خروج از استان به هیأت‌های فوتبال بپردازند. این یکی از مواردی است که در سفر مدیران سازمان لیگ به ایتالیا و ملاقات با رئیس فدراسیون فوتبال این کشور مورد بحث قرار گرفته بود اما بعد از گذشت یک سال از این سفر هیچ‌یک از مدیران کوچکترین واکنش یا حرکتی در جهت اصلاح یا بهبود وضعیت هیأت‌های فوتبال و تعامل‌شان با سازمان لیگ نکرده‌اند. هوشنگ نصیرزاده به عنوان نماینده باشگاه‌ها در هیأت رئیسه سازمان لیگ می‌گوید: «وظیفه این هیأت‌ها برگزاری فوتبال آماتور است اما در ایران هیأت‌های فوتبال از بازیکنان مبلغی را به عنوان خروج از استان دریافت می‌کنند. بازیکنان هم پذیرفته‌اند که برای کمک به هیأت‌ها باید این پول را بپردازند. هیأت‌ها هم ملزم هستند مبالغ دریافتی را صرف فوتبال آماتور کنند. کاری نداریم که این اتفاق می‌افتد یا نه. کاری هم نداریم که این اقدام درست است یا نه اما آنچه مسلم است اینکه هیأت‌ها باید پولی که به عنوان خروج از استان از بازیکنان می‌گیرند را صرف توسعه فوتبال آماتور کنند.»

 

صادقی همچنان دروازه بان اول ما است
منصوریان:
در مقابل الاتحاد
 خوش شانس نبودیم
علیرضا منصوریان سرمربی تیم فوتبال ذوب آهن ایران پس از دیدار با الاتحاد  و شکست تیمش می گوید:«بازیکنانم همه تلاش خود را کردند تا بهترین باشند اما با دریافت گل اول سورپرایز شدیم. ما
می دانستیم به بازی برمی‌گردیم و این اتفاق در زمان مورد نظر برای ما افتاد. »
او با بیان اینکه گل دوم الاتحاد شلیکی به قلب ما بود، حرفهایش را اینطور ادامه می دهد:«  البته که بهترین گلرهای دنیا هم از این دست اشتباهات می کنند و ما پشت انتخاب مان به عنوان دروازه بان اول می ایستیم. او در نیمه اول عملکرد خوبی داشت. گل دومی که دریافت کردیم کار ما را خیلی سخت کرد چراکه برای صعود باید سه گل دیگر می زدیم. ما خوش شانس نبودیم و اگر شانس داشتیم  اتفاق گل دوم برای ما نمی افتاد و مطمئنم اگر این اتفاق نمی افتاد سوار بر بازی می شدیم. »
منصوریان از سخت شدن شرایط تیمش در این بازی می گوید:« با دریافت گل دوم بازی را برای چند دقیقه از دست دادیم و الاتحاد به گل های بعدی خود دست یافت. بازهم توانستیم به بازی برگردیم و به 3 گل هم رسیدیم اما شرایط برای ما واقعا سخت بود و نتوانستیم به نتیجه دلخواه مان برسیم . در دقایق پایانی می توانستیم بازی را مساوی کنیم یا حتی ببریم.»

دوست داشتیم تا فینال پیش برویم ولی شرمنده شدیم
محمدی: صادقی مقصر باخت ذوب‌آهن نبود
هادی محمدی با اشاره به شکست ذوب آهن برابر الاتحاد عربستان در مرحله یک هشتم نهایی لیگ قهرمانان آسیا
می گوید:« ما با روحیه و انگیزه بالایی پا به زمین گذاشتیم و نیمه اول در اختیارمان بود، ولی بر خلاف جریان بازی گل خوردیم. ما بازی را مساوی کردیم، ولی بعد از آن گل دوم را خوردیم و گل‌های بعدی هم از راه رسید.»
مدافع ذوب‌آهن بدشانسی را یکی از عوامل شکست تیمش مقابل الاتحاد عربستان می داند:« حریف تیم پرقدرتی بود، ولی ما هم بدشانس بودیم. اصلاً دوست نداشتیم در این مرحله حذف شویم، ولی متأسفانه شرایط طبق خواسته ما پیش نرفت.»
او با تأکید بر اینکه محمدباقر صادقی موقعیت‌های زیادی را در این بازی از الاتحاد گرفت، معتقد است:« صادقی در این بازی نمایش خوبی داشت و چند موقعیت صد درصد را گرفت. ما نباید این بازیکن را مقصر حذف ذوب‌آهن بدانیم. وقتی می‌بریم یا می‌بازیم همه‌‌ی بازیکنان نقش دارند و نباید فقط روی صادقی زوم کنیم. ما گلر تونایی داریم که در جوانی به تیم ملی دعوت شد و اگر بدشانسی نمی‌آورد تا همین الان هم دروازه‌بان تیم ملی بود.»
محمدی در ادامه می گوید:« دوست داشتیم تا فینال جلو برویم، ولی شرمنده مردم ایران و هواداران ذوب‌آهن شدیم. امیدوارم در لیگ برتر نتایج خوبی بگیریم و حذف از لیگ قهرمانان را جبران کنیم.»

بدشانسی ذوب‌آهن
 روی دروازه‌ها
تیم‌های فوتبال ذوب‌آهن ایران و الاتحاد عربستان در دیدار برگشت مرحله یک هشتم نهایی مسابقات لیگ قهرمانان آسیا و در ورزشگاه حمدالکبیر شهر دوحه قطر به مصاف هم رفتند که این دیدار با برتری 4 بر 3 نماینده عربستان خاتمه یافت. ابتدا امیلیانو وچیو در دقیقه 1+45 برای الاتحاد گلزنی کرد تا تیمش پیروز به رختکن برود. در اوایل نیمه دوم و در دقیقه 53، ذوب‌آهن با گل به خودی لوییس خیمنس بازی را به تساوی کشاند. یک دقیقه بعد اما محمدباقر صادقی اشتباه فاحشی مرتکب شد و دروازه خودی را به اشتباه باز کرد تا راه‌راه‌پوشان الاتحاد دوباره از شاگردان علیرضا منصوریان پیش بیفتند. پس از این اشتباه، رومارینیو در دقایق 64 و 70، دو گل برای الاتحاد به ثمر رساند. گل‌های هادی محمدی در دقیقه 72 و کریسانتوس در دقیقه 83 هم فقط اختلاف را برای تنها نماینده باقیمانده ایران در لیگ قهرمانان آسیا کاهش داد و ثمری در پی نداشت. با این نتیجه و با توجه به برتری 2 بر یک الاتحاد در بازی رفت، این تیم در مجموع دو مسابقه به برتری 6 بر 4 دست یافت و به مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان صعود کرد. شاگردان سیرا در این مرحله به مصاف پیروز دیدار الاهلی - الهلال عربستان می‌روند. ادهم محمد داور اردنی این مسابقه به هادی محمدی از ذوب‌آهن و عبدالله المالکی از الاتحاد کارت زرد نشان داد. به این ترتیب شاگردان منصوریان که در گل خوردن و گل زدن خیلی بدشانس بودند، پرونده باشگاهی کشورمان در آسیا در سال 2019 را بستند تا دوباره چشم به سال آینده مسابقات داشته باشیم.



 

امیر اسدی

با محمد مایلی‌کهن که تماس می‌گیریم، همیشه پیشنهاد مصاحبه را رد می‌کند اما وقتی از او می‌خواهیم به عنوان یک پیشکسوت سرد و گرم چشیده صحبت کند و مشکلات فوتبال را بگوید، کم‌کم به حرف می‌آید و انتقادهایی درست و درمان انجام می‌دهد. او به نکته‌هایی اشاره می‌کند که فوتبال ایران را تحت تأثیر قرار داده. اتفاق‌هایی که رخ می‌دهد و کمتر کسی است که لب به انتقاد بگشاید و درباره‌شان صریح و روشن حرف بزند. محمد مایلی‌کهن در ابتدا اعتقاد داشت که درباره تمام مشکلات صحبت می‌کند الا فوتبال اما کمی که از گپ‌مان با او گذشت به مشکلات ورزشگاه‌ها اشاره کرد و البته بازیکنان بی‌کیفیت خارجی که وارد لیگ می‌شوند و جا را برای عرض‌اندام استعدادهای ایرانی تنگ می‌کنند. این صحبت‌ها بعد از مدتی سکوت، شاید به دل علاقه‌مندان به فوتبال بنشیند.

هر بار که با شما تماس می‌گیریم تا درباره شرایط فوتبال ایران صحبت کنیم، می‌گویید حرف نمی‌زنم. شما صحبت نکنید چه کسی صحبت کند؟
 با من در رابطه با فوتبال حرف نزنید. اگر می‌خواهید راجع به گچ، سیمان و آجر صحبت کنم. البته تخصص من فوتبال نیست، الآن می‌توانم در رابطه با پوشک هم حرف بزنم.
اما شما سال‌ها در پرسپولیس بازی کرده‌اید، در این تیم مشغول مربیگری بوده و در تیم ملی ایران نیز نسلی طلایی را تشکیل داده‌اید. شما با این رزومه باید هم درباره شرایط این روزهای فوتبال ایران حرف بزنید.
 همه چیز امن و امان است. چه انتقادی بکنم؟ وقتی نمی‌توانیم 4 تا سکو بسازیم و همه هم این را می‌بینند، من چه حرفی بزنم؟
منظورتان کدام ورزشگاه است؟
 اکثر ورزشگاه‌ها و بخصوص انزلی. 3 سال قبل وقتی در ملوان حضور داشتم، سکوهای ورزشگاه تختی انزلی به گونه‌ای بود که داشت روی سر مردم خراب می‌شد. از این وضعیت ویدئو گرفتم و به وزارت ورزش فرستادم. همیشه گفته‌ام همه جای ایران سرای من است. اول ایران و بعد هم گیلان که من در این استان به دنیا آمده‌ام. هم از ورزشگاه انزلی ویدئو فرستادم و هم شهید عضدی رشت. در آن مقطع آقای سلطانی‌فر محبت کردند و دستور دادند که آن سکوها را تخریب کنند. واقعاً سکوهای خطرناکی بودند. از آن مقطع تا به امروز سکوها ساخته نشده و به حال خود رها شده‌ است. باز هم به آقای سلطانی‌فر پیغام دادم که تو را به خدا سکوها را درست کنید تا مردم نگویند تو باعث شدی از سکوها استفاده نکنیم.
نتیجه‌ای نداشت؟
 بروید ببینید نتیجه‌ای داشته یا نه. بعد می‌روند خرم‌آباد، سالن افتتاح می‌کنند و خبرش را همه رسانه‌ها می‌نویسند. دیگر راجع به چه موضوعی حرف بزنم؟ همه‌اش هم می‌گوییم آمریکا نمی‌تواند هیچ کاری کند چون خودمان می‌کنیم و نوبت به آنها نمی‌رسد. هر روز می‌گوییم فلانی را گرفتیم که احتکار می‌کرد. اگر این کارها باعث پیشرفت می‌شد، چرا تا به حال جواب نداده؟ این همه می‌گویند افرادی که گوشت را در اختیار مردم قرار نداده‌اند دستگیر شده‌‌اند. چطور فقط وضع آنهایی که اینها را دستگیر می‌کنند خوب می‌شود؟
کمی هم درباره فوتبال صحبت کنیم. انگار قرار است لیگ در تاریخ 31 مرداد آغاز شود. البته بعد از کلی تأخیر.
 تاریخ لیگ را چه کار داری، باید درباره تاریخ دیگ صحبت کنیم. لیگ کیلویی چند؟ الان همه می‌گوییم باید کالای ایرانی بخریم اما آیا همینطور است؟ استقلال و پرسپولیس تیم‌های دولت هستند و همین آقایان مدام می‌گویند کالای ایرانی. آیا خودشان برای تیم‌های‌شان بازیکن ایرانی می‌خرند؟
در این زمینه انتقادهایی وجود دارد اما بپذیرید که نمی‌شود فقط از نیروهای داخلی استفاده کرد.
 چرا نمی‌شود؟ مگر در این فوتبال مربی ایرانی یا بازیکن داخلی نداریم؟ برانکو ماه‌هاست از پرسپولیس رفته اما بروید ببینید برای بودیمیر چقدر هزینه کرده‌اند. 300، 400 هزار دلار دادند اما باور کنید در همین ایران 200 بازیکن بهتر از او داریم. سروش رفیعی را رد می‌کنند و بشار رسن را نگه می‌دارند. کالدرون اصلا رسن را ندیده اما چطور سروش را کنار می‌گذارد و بازیکن عراقی را حفظ می‌کند؟ اینها همه درد است.
شاید سروش با تاکتیک‌های کالدرون همخوانی نداشته که پرسپولیس عذرش را خواسته.
 بعد از یک ماه تمرین فهمیدند که سروش همخوانی نداشته؟ رسن را کجا دیدند که بدانند همخوانی داشته؟ اصلاً به والیبال بپردازیم. شما باورت می‌شد که جوانان ما قهرمان جهان شوند و تیم بزرگسالان نیز به جمع 6 تیم برتر راه پیدا کند؟
قبلا هرگز تصورش را نمی‌کردیم اما حالا والیبال ایران کار بزرگی انجام داده. حالا چرا این سؤال را پرسیدید؟
 یک سؤال دیگر هم می‌پرسم. شما اگر بچه داشته باشید، فوتبال را برای او انتخاب می‌کنید یا والیبال؟
فوتبال. چطور؟
 همین است دیگر. والیبال ما به رده پنجم جهان رسیده اما کسی به این رشته تمایل ندارد. همه می‌خواهند وارد فوتبال شوند. به نظر من فوتبال ایران این توانایی را دارد که جزو 10 تیم برتر دنیا باشد. بخصوص وقتی می‌بینیم این همه علاقه‌مند به فوتبال وجود دارد.
اما علاقه که تنها راه رسیدن به موفقیت نیست.
 منظور من از لحاظ استعداد است. شما از خیل عظیمی که به فوتبال علاقه دارند می‌توانید استعدادهای بزرگی کشف کنید. من چیزی بلد نیستم اما کسی نمی‌تواند بگوید مایلی‌کهن استعدادیاب بدی است. در همین انزلی، 7، 8 و شاید 10 مدرسه فوتبال وجود دارد که مشغول فعالیت هستند. هر مدرسه فوتبال 300 تا 400 عضو دارد. این را در شهرستان‌های مختلف ضرب کنید و ببینید چقدر علاقه‌مند داریم و از بین آنها چند استعداد می‌توانیم پیدا کنیم. در کشورهای دیگر و حتی آلمان که نظم و انضباطش سرلوحه سایر کشورها است، بازیکنان دورگه زیادی می‌بینیم. اوزیل، خدیرا، گوندوغان و آن مهاجمی که سال‌ها قبل برای‌شان بازی می‌کرد.
میروسلاو کلوزه.
 دقیقا. ببینید همه دورگه هستند، یعنی استعداد آنچنانی ندارند. آنجا از چوب بازیکن می‌سازند و ما از بازیکن چوب می‌سازیم. دنبال بازیکنان بنجل خارجی می‌رویم و در نهایت هم باید دنبال شکایت آنها به فیفا باشیم.
قبول کنید که اگر بازیکنان باکیفیت خارجی به ایران بیایند، سطح لیگ هم بالاتر می‌رود. اینطور نیست؟
 من غیر از این نگفتم اما معتقدم فوتبال ما می‌تواند از طریق انتقال بازیکن به اروپا درآمدهای بسیاری به‌ دست بیاورد. دهه 90 میلادی و بعد از جام ملت‌های 1996 ببینید چقدر بازیکن صادر کردیم.
البته صادرات خوبی هم بود. بازیکنان ایرانی در آن مقطع به بوندس‌لیگا و لیگ برتر انگلیس می‌رفتند اما حالا انتقال ستاره‌ها به بلژیک، لهستان و ترکیه خلاصه شده.
 تازه آنجا هم که می‌فرستیم به خودمان برمی‌گردانند. محمد نادری را ببینید که اتفاقاً بازیکن خیلی خوبی هم هست. به بلژیک رفته، قرارداد بسته، بازی نکرده و به لیگ ایران برگشته. ببینید آنجا چقدر به او پول داده‌اند و اینجا و تا به امروز پرسپولیس چقدر برای او هزینه کرده. در بلژیک با حساب و کتاب کار می‌کنند و از کوچکترین مسیر بهترین درآمد را به ‌دست می‌آورند. بازیکن را با 10 هزار دلار برده‌اند و در این یک سال حدود 200، 300 هزار دلار به جیب زده‌اند. یا همین اللهیار صیادمنش، به ترکیه منتقل شده و همه در ایران جشن می‌گیریم که بازیکن به فنرباغچه داده‌ایم.
درباره ورود زنان به ورزشگاه‌ها هم صحبت کنید. شنیده‌اید که لیگ به دلیل اولتیماتوم فیفا برای ورود زنان با تأخیر آغاز خواهد شد؟
 الان مشکل فوتبال ایران ورود زنان است؟ باور کنید اینها را خودمان عنوان می‌کنیم و من که بعید می‌دانم واقعی باشد. ما چیزی به نام ورزشگاه نداریم که درباره ورود زنان صحبت کنیم. ورزشگاه آزادی را ببینید که بهترین استادیوم فوتبال ایران است. این ورزشگاه را سال 53 ساخته‌‌اند، یعنی حدود 45 سال قبل. تازه این ورزشگاه در سطح دنیا و در مقطع فعلی اصلاً مدرن نیست. زمانی که آزادی ساخته شد، من دانشجوی مدرسه عالی ورزش بودم و مجموعه را برای بازی‌های آسیایی تهران ساختند. آزادی به معنای واقعی و در آن مقطع بهترین مجموعه خاورمیانه بود. کره‌ای‌ها و چینی‌ها آن زمان جلوی ما حرفی برای گفتن نداشتند. ژاپنی‌ها هم از ساخت چنین مجموعه‌ای حیران شده بودند. استخر شنا بی‌نظیر بود و سالن 12 هزار نفری هم دیگر به جای خود. با آن مساحت، آیا ستونی می‌بینید که جلوی چشم تماشاگر را بگیرد؟ طوری تعبیه شده که مزاحم هیچ تماشاگر یا بیننده‌ای نباشد. استخر را هم که گفتم و البته دریاچه‌ای که کنار ورزشگاه ساخته‌اند. باز هم می‌بینیم که مصاحبه می‌کنند و می‌گویند آزادی در خاورمیانه تک است. زمانی که ساخته شد تک بود اما حالا نه. راجع به چه موضوع دیگری حرف بزنم، وقتی این اتفاق‌ها را می‌بینیم.
اما بعضی فشارها باعث شده تا برخی ورزشگاه‌ها جان بگیرند و امکانات آنها بهتر از قبل شود.
 کدام امکانات و کدام فشارها. شاید منظورتان فشارهایی است که باعث شده تا برای ورزشگاه استان مازندران 4 تا صندلی یک بار مصرف بگذارند. به هر حال باید به یک شکلی و یک راهکاری نشان بدهند که دارند کار می‌کنند. داستان انزلی را که برای‌تان گفتم، تا آخرش را بروید.
قبول داریم که کسی توجهی به این مسائل ندارد اما نمی‌شد با پیگیری بیشتر مثلا ساخت سکوهای ورزشگاه انزلی تکمیل شود؟
 چقدر پیگیری؟ من با مرکز توسعه تجهیزات ورزشی وزارت ورزش حرف زدم، با خانم بخشی که مدیر کل ورزش استان گیلان است صحبت کردم، با آقای نیک‌بین که مدیر کل سرپرستی وزارت ورزش است نیز رایزنی کردم اما 3 سال است سکوها خراب شده و هیچ‌ کس هم برای ساخت آن پیگیری نکرده. جالب اینجاست که همه معتقدند انزلی فوتبال‌خیز است اما اتفاق‌هایی در استان گیلان دیده‌ام که جای تأسف و گریه دارد.
چه اتفاق‌هایی؟
 جای استان گیلان که می‌روید چمن می‌روید، به جز زمین‌های فوتبالش. الآن رشت چمن مصنوعی دارد و لاهیجان هم همینطور. فکر کنم در لنگرود هم چمن مصنوعی ساخته‌‌اند. در رشت ورزشگاه‌های سردار جنگل و شهید عضدی هم چمن مصنوعی دارند، آن ‌هم با چه کیفیتی. در عضدی که بازی می‌کنید، در پایان 90 دقیقه انگار از کارخانه تولید قیر برگشته‌اید.
هر سال هم این اتفاق تکراری را می‌بینیم که بخشی از باشگاه‌ها به دلیل بدهی و کمبود امکانات از فدراسیون‌ فوتبال اولتیماتوم می‌گیرند اما چند هفته بعد با تو بمیری و من بمیرم مجوز حضور در لیگ را به ‌دست می‌آورند.
 این را شما باید بگویید. من که حرف‌هایم را زدم.
خودتان چه کار می‌کنید؟ بخصوص که حدود یک ماه قبل بحث بازگشت‌تان به ملوان مطرح شد اما به سرانجام نرسید.
 خیر، من فوتبال بلد نیستم. برای چه باید به فوتبال برگردم؟ در فوتبال افرادی حضور دارند که متخصص هستند، من که تخصصی ندارم.